Pakiet ViDA: Nowe rozwiązania podatkowe dla cyfrowej gospodarki
Unia Europejska, chcąc sprostać wyzwaniom szybko rozwijającej się gospodarki cyfrowej, zaproponowała pakiet „VAT in Digital Age” (ViDA). Celem tych zmian jest nowoczesne podejście do poboru podatku VAT, które będzie skuteczne zarówno dla tradycyjnych, jak i cyfrowych modeli biznesowych. Przyjrzyjmy się najważniejszym aspektom pakietu ViDA oraz harmonogramowi jego wdrożenia, omówionym podczas majowego posiedzenia Rady ECOFIN.
Cele i motywacje pakietu ViDA
Pakiet ViDA to inicjatywa Komisji Europejskiej z grudnia 2022 roku, która ma na celu uproszczenie i usprawnienie systemu podatku VAT w erze cyfrowej. Ma to zapewnić skuteczny pobór podatku od przedsiębiorstw sprzedających towary i usługi online na terenie UE, niezależnie od ich lokalizacji. Podczas posiedzenia Rady ECOFIN w maju 2024 roku, omawiano najnowszą wersję tego pakietu, która wprowadza istotne zmiany w porównaniu do pierwotnego projektu.
Fakturowanie elektroniczne i raportowanie cyfrowe
Jednym z kluczowych elementów pakietu ViDA jest wprowadzenie obowiązkowego fakturowania elektronicznego oraz cyfrowego raportowania transakcji. Zgodnie z najnowszymi przepisami, państwa członkowskie będą mogły nałożyć obowiązek wystawiania e-faktur w transakcjach krajowych bez wcześniejszej zgody Komisji Europejskiej. Nowe przepisy umożliwią również wystawianie e-faktur bez konieczności uzyskiwania zgody od klientów, co oznacza, że przedsiębiorstwa będą musiały być przygotowane na ich akceptację i przetwarzanie.
Nowe zasady dla platform cyfrowych
Platformy cyfrowe, które umożliwiają krótkoterminowy wynajem obiektów noclegowych oraz transport pasażerski, będą musiały pełnić rolę uznanych dostawców VAT. Oznacza to, że będą odpowiedzialne za naliczanie i pobieranie podatku VAT w imieniu dostawców, chyba że ci przekażą ważny numer identyfikacyjny VAT i zadeklarują zamiar samodzielnego rozliczania podatku. Państwa członkowskie będą miały jednak możliwość wyłączenia tych obowiązków dla małych i średnich przedsiębiorstw, co ma na celu ochronę mniejszych podmiotów gospodarczych.
Harmonogram wdrażania pakietu ViDA
- 2024: Wprowadzenie obowiązkowego e-fakturowania
- 2026: Zmiany w pakiecie e-commerce
- 2027: Nowe zasady dla platform krótkoterminowego zakwaterowania i transportu pasażerskiego
- 2027: Jednolita rejestracja VAT
- 2030: Obowiązkowe raportowanie cyfrowe i e-fakturowanie
- 2035: Ujednolicenie raportowania transakcji krajowych i wewnętrzunijnych
Przyjęcie pakietu ViDA w 2024 roku spowoduje, że przedsiębiorstwa będą musiały szybko dostosować się do nowych wymogów e-fakturowania. Już po 20 dniach od opublikowania przepisów w Dzienniku Urzędowym UE, kraje członkowskie będą mogły wprowadzić obowiązek e-fakturowania w transakcjach krajowych bez potrzeby uzyskiwania dodatkowej zgody od UE.
Od 2026 roku zmienia się sposób naliczania podatku VAT od transgranicznej sprzedaży towarów i usług elektronicznych B2C. Próg 10 000 euro, poniżej którego firmy mogą pobierać podatek VAT w kraju siedziby, będzie obejmował jedynie towary wysyłane z państwa członkowskiego, gdzie sprzedawca ma swoją siedzibę. Ponadto, raportowanie transgranicznych dostaw gazu ziemnego oraz energii cieplnej i chłodniczej będzie możliwe poprzez system OSS (One Stop Shop).
Platformy cyfrowe będą musiały działać jako uznani dostawcy VAT. Nowe przepisy zmieniają definicję „zakwaterowania krótkoterminowego” z 45 na 30 dni, co pozwala państwom członkowskim na większą elastyczność w dostosowywaniu lokalnych przepisów.
Pakiet ViDA ma na celu uproszczenie obowiązków związanych z rejestracją VAT w różnych krajach UE poprzez rozbudowę procedury One Stop Shop (OSS). Ta zmiana obejmuje m.in. sprzedaż towarów przez dostawców bez siedziby w danym kraju, wprowadzenie nowego reżimu OSS dla transgranicznych transferów towarów własnych oraz poszerzenie zakresu obowiązkowego odwrotnego obciążenia na dostawy towarów i usług między przedsiębiorstwami.
2030 to rok, w którym wprowadzone zostaną kluczowe zmiany dotyczące raportowania cyfrowego i fakturowania elektronicznego. Zgodnie z pakietem ViDA, wszyscy przedsiębiorcy dokonujący transakcji objętych wymogami raportowania cyfrowego (DDR – Digital Reporting Requirements) będą zobowiązani do wystawiania faktur w formie elektronicznej. Nowe przepisy nakładają obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych, zgodnych z europejską normą dotyczącą e-fakturowania (EN16931). Co istotne, termin wystawienia faktury elektronicznej zostanie wydłużony do 10 dni od daty transakcji, w porównaniu z pierwotną propozycją, która zakładała termin 2-dniowy. Ponadto, w odróżnieniu od wcześniejszych założeń, zaktualizowana wersja pakietu umożliwia państwom członkowskim uznanie posiadania faktury elektronicznej za istotny warunek odliczenia podatku VAT.
Raportowanie cyfrowe stanowi kolejny istotny krok w kierunku modernizacji systemów podatkowych. Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy będą zobowiązani do cyfrowego raportowania transakcji wewnątrzwspólnotowych, w przypadku m.in. sprzedaży towarów z zerową stawką VAT, wewnątrzunijnych nabyciach towarów oraz transgranicznej sprzedaży i zakupie towarów i usług. Nowy system Digital Reporting Requirements (DDR) zastąpi dotychczasowe informacje podsumowujące (VAT-UE), co ma przyczynić się do ograniczenia skali oszustw podatkowych poprzez przekazywanie danych w czasie rzeczywistym, czyli w ciągu 10 dni od daty wystawienia faktury.
Do 2035 roku państwa członkowskie, które wdrożyły krajowe systemy raportowania cyfrowego, będą musiały dostosować je do nowego systemu DDR. To krok w kierunku ujednolicenia przepisów podatkowych w całej Unii Europejskiej, co ułatwi przedsiębiorcom działalność na wspólnym rynku.
Znaczenie pakietu ViDA dla przedsiębiorców i gospodarki
Eksperci zgodnie podkreślają, że wdrożenie pakietu ViDA nie tylko jest niezbędne do zmodernizowania systemu podatkowego, ale także stanowi kluczowy element dla wsparcia wzrostu gospodarczego i integracji rynku wewnętrznego UE. W obliczu szybkich zmian gospodarczych, technologicznych innowacji i postępującej globalizacji, konieczne jest błyskawiczne dostosowanie przepisów prawnych, aby efektywnie spełniały swoje cele. Belgia, sprawująca obecnie prezydencję w Radzie UE, dąży do osiągnięcia porozumienia w tej sprawie przed zakończeniem swojego mandatu w czerwcu 2024 roku.
Podsumowanie
Pakiet ViDA to kompleksowy zestaw reform mających na celu dostosowanie systemu VAT do wymogów współczesnej gospodarki cyfrowej. Harmonogram wdrażania tych zmian jest ambitny, lecz niezbędny, aby sprostać wyzwaniom nowoczesnej gospodarki. Przedsiębiorcy powinni na bieżąco śledzić postępy legislacyjne i odpowiednio wcześniej przygotować się do nadchodzących zmian, aby sprawnie dostosować się do nowych wymogów podatkowych. Wprowadzenie ViDA to istotny krok w kierunku uproszczenia i usprawnienia systemu podatkowego, co ma kluczowe znaczenie dla dalszego rozwoju gospodarczego Unii Europejskiej.
W razie pytań lub dodatkowych informacji zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem ekspertów, gotowym służyć pomocą i wsparciem: Skontaktuj się z nami – amavat®.
Iga Turniak
